Opodatkowanie kryptowalut – cz. II

Gdynia 13.04.2018 r.

OPODATKOWANIE KRYPTOWALUT – cz. II

Przywoływane w cz. I-szej stanowisko MF z dnia 04.04.2018 r. pt „ Skutki podatkowe obrotu kryptowalutami w PIT, VAT i PCC” dalej wskazuje, że czynności obrotu kryptowalutami winny podlegać przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wychodzi ono (MF) w tym przypadku z założenia, że skoro wszyscy „winni się zgodzić” z jego stanowiskiem,  iż kryptowaluta to prawo majątkowe, to „naturalnym” jest, że w tej sytuacji takie prawo majątkowe jest tożsame z tym prawem majątkowym jakie jest wskazane w ustawie o PCC.

Tymczasem jak już wcześniej wskazano prawo polskie nie zawiera jeszcze obowiązującej definicji waluty wirtualnej, a jedynie wskazuje czym ona nie jest ( art. 2 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu).

Istnieje, ale tylko projekt ustawy o Centralnej Bazie Rachunków, gdzie zapisano w art. 2 pkt 6), że waluta wirtualna – jest to zbywalne prawo majątkowe, którego przedmiotem jest cyfrowa reprezentacja wartości, posiadająca swój ekwiwalent w środku płatniczym, traktowana jako środek wymiany i jednostka rozrachunkowa, nie posiadająca statusu legalnego środka płatniczego i niebędąca pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19.08.2011 r. o usługach płatniczych, która może być przekazywana, przechowywana lub sprzedawana za środki płatnicze drogą elektroniczną.

Pojawiło się wiele stanowisk polemicznych ze wskazanym przez MF „obowiązkiem” objęcia czynności obrotu kryptowalutami podatkiem PCC. Jednym z nich jest opinia prawna jaką dla Polskiego Stowarzyszenia BITCOIN sporządziła Kancelaria Prawna KG Kijewski Graś. Z wniosków w tej opinii zawartych jednoznacznie wynika, że kryptowaluty nie są prawem majątkowym. Należy z tym stanowiskiem zgodzić się całkowicie.

Zatem mamy sytuację, że organy podatkowe mają swoje opinie prawne, a podatnicy swoje. Skutkiem powyższego, spory w tym zakresie są nieuniknione.

Można zatem założyć następujący scenariusz postępowania najpierw podatnika, a potem organów podatkowych. Podatnik obracający kryptowalutami w roku podatkowym 2017 przed złożeniem zeznania za ten okres:

• bardzo dokładnie liczy (w PLN) przychody powstałe przy sprzedaży kryptowalut oraz koszty powstałe przy ich nabywaniu, jak to się robi pokazane zostanie w części III – ej opracowania,
• bardzo dokładnie liczy wszystkie inne koszty poniesione, głównie prowizje od dokonywanych transakcji pobierane przez operatora giełdy kryptowalut,
• dane powyższe można/należy sporządzać w postaci odpowiednich zestawień za okresy miesięczne, ułatwia to pracę sporządzającemu i jednocześnie ułatwia ich sprawdzalność dla organów podatkowych,
• sumę wszystkich miesięcznych przychodów i kosztów umieszcza odpowiednich pozycjach zeznania PIT-36 lub PIT-37, następnie program lub on sam (podatnik) wylicza dochód lub stratę, dalej już działa „matematyka” zawarta w procedurach sporządzania takiego zeznania,
• takie zeznanie „kieruje” do organu podatkowego.

Organ podatkowy w przypadku kryptowalut nie będzie posiadał informacji od innych podmiotów, że dany podatnik uzyskał przychód z praw autorskich i innych praw, o których mowa w art. 18 ustawy.

Naturalnym zatem działaniem organu będzie :

• skierowanie do podatnika pytania, o źródło pochodzenia wskazanych w zeznaniu we właściwym miejscu przychodów i kosztów,
• podatnik odpowie (bo musi), że są to dochody i koszty związane z  obrotem kryptowalutami,
• organ podatkowy poprosi o wszystkie „wiarygodne” dane, które potwierdzą prawdziwość i rzetelność liczb w tym zeznaniu wskazanych,
• po dokonaniu analizy otrzymanych danych, organ stwierdzi czy je akceptuje ( w całości lub częściowo), czy odrzuca (w całości lub częściowo) i dlaczego to robi,
• jednocześnie będzie pytał, dlaczego nie zostały złożone deklaracje PCC i zapłacone wynikające z tych deklaracji podatki, posiłkując się w tym zakresie np. stanowiskiem MF wcześniej wskazanym,
• uzasadnionym jest założenie, że najczęściej organ będzie odrzucał dane przedstawione przez podatnika, szczególnie te dotyczące kosztów transakcji, sugerując podatnikowi konieczność sporządzenia korekty złożonego zeznania,
• podatnik w tej sytuacji będzie miał dwa wyjścia – sporządzić korektę zgodną ze stanowiskiem urzędu, lub jej odmówić. Jeżeli się zgodzi z organem i sporządzi korektę sprawa „umrze śmiercią naturalną”, jeżeli odmówi „skazuje się” na spór z organem podatkowym,
• czas trwania takiego sporu będzie w przeważającej mierze zależał od „ odporności na stres podatkowy” tegoż podatnika. Będzie go można zakończyć, przed organem pierwszej instancji lub przed organem drugiej instancji, lub po wyroku WSA lub NSA.

Z powyższych zapisów wynika, że „kryptowaluciarze” szczególnie ci bardzo aktywni, mają opcję sporu z organem podatkowym prawie na pewno wpisaną do swojego „życiorysu” podatnika.

Autor tych zapisów sam też będzie „ćwiczył” wskazane opcje, bo rozmyślnie przyjął status „gracza na giełdzie kryptowalut” w racjonalnym wymiarze.

Stefan Wróblewski

Dp. 00211