586 600 103 lub 501 011 768
doradca@kpptax-wroblewski.pl
Facebook
  • CO NAS WYRÓŻNIA
  • O KANCELARII
  • USŁUGI
  • CENNIK
  • AKTUALNOŚCI
  • POLITYKA PRYWATNOŚCI
  • KONTAKT

DŁUGI SPADKOWE PODSTAWĄ OPODATKOWANIA

9 lipca 2019ZDN-STUDIOAktualności

DŁUGI SPADKOWE – PODSTAWĄ OPODATKOWANIA  PRZY WYDATKACH NA WŁASNE CELE MIESZKANIOWE.

Poniższe opracowanie odnosi się do stanu prawnego jaki był obowiązujący do końca roku 2018. Jest on o tyle aktualny, że aktualnie toczy się (i będzie się toczyć) JESZCZE wiele sporów z organami podatkowymi, gdzie spory takiego stanu dotyczą.

Spadkobierca przyjmując spadek w postaci nieruchomości obciążonej długami spadkowymi, przyjmuje na siebie obowiązek spłaty tych zobowiązań. Przyjmując spadek wprost ( bez żadnych ograniczeń) spadkobierca odpowiada za takie długi całym swoim majątkiem ( tym posiadanym poza spadkiem ). Przyjmując w kodeksowej opcji „z dobrodziejstwem inwentarza”, spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym swoim majątkiem, ale do wartości swojego udziału w spadku.

Dla zilustrowania problemu opodatkowania długów spadkowych, celowo zostaną użyte przejaskrawione dane  liczbowe, ma to „służyć łatwiejszemu” zrozumieniu problemu przez czytelnika.

Przyjmujemy, że spadkobierca otrzymuje w spadku nieruchomość o wartości rynkowej np. 500 000 zł obciążoną długami spadkowymi o wartości 350 000 zł. Wierzycielem tych długów jest Skarb Państwa. Spadkobierca zaliczał się do tzw. „zerowej”  grupy podatkowej wobec spadkodawcy. Był zatem podatnikiem podatku od spadków i darowizn, ale z możliwością uzyskania zwolnienia od tego podatku i z tej możliwości skorzystał.

Skarb Państwa jako wierzyciel w sposób zdecydowany i zgodny z prawem chce egzekwować swoje należności od podatników – spadkobierców.

Spadkobierca tymczasem nie posiada wolnych środków pieniężnych  aby te długi spłacić, grozi mu zatem egzekucja z całego posiadanego majątku (tego wcześniejszego i samego spadku). Jest zmuszony takimi okolicznościami dokonać  odpłatnego zbycia otrzymanej w spadku nieruchomości. Takie odpłatne zbycie musi nastąpić w okresie krótszym niż 5 lat od końca roku w którym nastąpiło nabycie spadku, bo Państwo wierzyciel spadkobiercy nie może czekać na swoją wierzytelność.

Takie (w tym terminie ) odpłatne zbycie regulują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) gdzie zapisano, że podlega ono (to odpłatne zbycie) opodatkowaniu p.d.o.f.   Przychodem  z takiego zbycia jest kwota wskazana w umowie notarialnej (przyjmujemy 500 000 zł), za koszt takiego zbycia przyjmujemy kwotę 20 000 zł., zatem dochód podlegający opodatkowaniu stawką 19% wyniósłby kwotę  480 000 zł.

Cały ten dochód   może zostać zwolniony z opodatkowania pod warunkiem, że w okresie 2 lat od końca roku w którym miało miejsce odpłatne zbycie, cały przychód z tego zbycia ( 500 000 zł) zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe spadkobiercy/zbywcy. Należy jednak przypomnieć, że spadkobierca/zbywca jest dłużnikiem Skarbu Państwa w kwocie długów spadkowych czyli  350 000 zł.

Dokonawszy odpłatnego zbycia spadkobierca/zbywca spłaca wszystkie długi spadkowe, w wyniku czego  fizycznie  posiada już tylko kwotę 130 000 zł, ale przepisy ustawy o p.d.o.f. (art. 30e ust. 1 i 2) nakazują mu opodatkować kwotę 500 000 zł.Złożenie zeznania PIT-39 za rok podatkowy, w którym miało miejsce odpłatne zbycie nieruchomości,  służy wykonaniu takiego obowiązku.

Z obowiązku opodatkowania tego dochodu podatnik może być zwolniony, jeżeli  zadeklaruje w  zeznaniu PIT-39 kwotę dochodu zwolnionego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy p.d.o.f. O wysokości deklarowanej kwoty jako dochodu zwolnionego podatnik decyduje sam. W praktyce kwota taka (zadeklarowana) musi być różna od 0,00 zł i nie większa od kwoty całego dochodu.

W przepisie tym zapisano, że zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych jest dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków  poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości . Oznacza to :

  • jeżeli wydatki poniesione na takie cele będą stanowiły np. 75 % przychodu, to opodatkowaniu będzie podlegało 25% dochodu,
  • jeżeli wydatki będą stanowiły 25% przychodu, to opodatkowaniu będzie podlegało 75% dochodu,
  • jeżeli więc podatnik chce uzyskać zwolnienie całego formalnego dochodu ( 100% kwoty 480 000 zł.), to musi wydatkować na własne cele mieszkaniowe cały przychód (100% kwoty 500 000 zł).

Ustawodawca przyznając podatnikowi taką  ulgę, pozostawił mu jednocześnie swobodę wyboru, w jakim stopniu (do jakiej wysokości otrzymanego przychodu ) zechce z tej ulgi skorzystać. Jednocześnie ten sam ustawodawca wprowadził zasady ograniczające prawo podatnika do określania wysokości ulgi z jakiej chciałby skorzystać. Ograniczenie to zawiera zapis, że zwolniony jest dochód w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych w przychodzie z takiego zbycia.

Jeżeli więc spadek jest obarczony długami spadkowymi ( z prawnym obowiązkiem ich spłaty), to kwota przychodu jaka może być wydatkowana przez podatnika/spadkodawcę na własne cele mieszkaniowe, nie może obejmować kwot tych długów, bo podatnik tych kwot nie posiada, zatem nie będzie mógł ich wydatkować na te cele.

Z powyższego dowodzenia można wyprowadzić stwierdzenie, że definicja kwoty przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości wskazana w art. 19 ust. 1 (ustawy p.d.o.f.) i przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości wskazany w art. 21 ust. 1 pkt 131) tej samej ustawy to dwa różne przychody:

  • przychód z art. 19 ust. 1 to cena określona w umowie pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia – inaczej to kwota jaką spadkobierca/zbywca nieruchomości winien otrzymać od jej  nabywcy pomniejszona o koszty samej transakcji,
  • przychód z art. 21 ust. 1 pkt 131) to kwota jaką winien faktycznie dysponować spadkobierca/zbywca, aby móc ja wydatkować na własne cele mieszkaniowe.

Różnica między kwotą uzyskaną od nabywcy, a kwotą możliwą do wydatkowania na własne cele mieszkaniowe spadkobiercy/zbywcy jest zależna od okoliczności sprawy. Jeżeli jednak na wielkość takiej różnicy mają wpływ długi obciążające spadek, to przychód wskazany w poz. 20 zeznania PIT-39 winien zawierać tylko kwotę uzyskaną od nabywcy pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia oraz o wartość długów, które obciążyły kwotę takiego przychodu.

Z powyższego bardzo uproszczonego przedstawienia wszystkich okoliczności wynika, że Państwo najpierw w majestacie prawa egzekwuje swoją należność obciążającą spadek a następnie od tej samej należności każe naliczyć podatek dochodowy w stawce 19%.

Powstaje zatem pytanie o to, jaką argumentacją prawną i inną można/należy się posłużyć aby sprzeciwić się takiej możliwości. Zdaniem autora można wskazać kilka przesłanek służących takiemu sprzeciwowi. Należy nadmienić, że przesłanki te wynikają z wewnętrznego przekonania piszącego, iż są one uzasadnione zarówno prawnie jak i logicznie.

Jeżeli wierzycielem wobec spadkobiercy jest instytucja państwa (US, ZUS i inne) to to Państwo w sposób prawem nakazany ( prawem obowiązującym w Państwie) dochodzi swoich roszczeń od spadkobiercy. Zatem kwota długu spadkowego wyegzekwowana przez Państwo, nigdy nie może zostać uznana za kwotę stanowiącą przychód zbywcy nieruchomości, bo przychodem tym nigdy nie było i nie będzie,

Tym samym to samo Państwo nie może żądać podatku dochodowego od kwoty, którą samo już zabrało/wyegzekwowało od spadkobiercy, nawet jeżeli takie żądanie ma oparcie w innych przepisach prawnych w Państwie obowiązujących.

Takie żądanie Państwa jest w sprzeczności z zapisem konstytucyjnym, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady  SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ. Interpretacja/wykładnia przepisów na to pozwalających a stosowana przez Państwo jest z definicji obarczona również błędem logicznym.

W takim przypadku interpretacja/wykładnia, że cena zbycie wskazana w umowie stanowi przychód  zbywcy ale po pomniejszeniu o zobowiązania wynikające z długów spadkowych jest uprawniona,  bo uprawnia ją konstytucyjna zasada państwa sprawiedliwości społecznej i całkowicie akceptowanej społecznie logiki.

Kwota przychodu z definicji jest kwotą, jaką zbywca może po dokonaniu odpłatnego zbycia dysponować dla swoich potrzeb, takie założenie jest racjonalne/logiczne w całym zakresie możliwym do uznania, zatem kwota którą zbywca musi oddać Państwu nie może być traktowana jako przychód pozostający w dyspozycji zbywcy.

Takiej interpretacji sprzeciwia się norma konstytucyjna nakazująca stosowanie zasad sprawiedliwości społecznej a pojęcie sprawiedliwości społecznej jest normą z gatunku praw  podstawowych, należnych/przysługujących  każdemu kto jest członkiem społeczeństwa.

Stefan Wróblewski.

Dp nr. 00211

 

 

ZDN-STUDIO
Previous post Hodowanie odsetek przez US a przepisy OP, KPK i KKS. Next post Darowizna z poleceniem i nabycie z polecenia darczyńcy – opodatkowanie

Ostatnie wpisy

  • Dobra lub zła wiara podatnika i organu podatkowego.
  • Darowizna z poleceniem i nabycie z polecenia darczyńcy – opodatkowanie
  • DŁUGI SPADKOWE PODSTAWĄ OPODATKOWANIA
  • Hodowanie odsetek przez US a przepisy OP, KPK i KKS.
  • Jak skarżyć hodowanie odsetek podatkowych ?

Najnowsze komentarze

    Archiwa

    • wrzesień 2020
    • wrzesień 2019
    • lipiec 2019
    • kwiecień 2019
    • marzec 2019
    • luty 2019
    • styczeń 2019
    • październik 2018
    • sierpień 2018
    • lipiec 2018
    • czerwiec 2018
    • maj 2018
    • kwiecień 2018

    Kategorie

    • Aktualności
    • Bez kategorii

    Meta

    • Zaloguj się
    • Kanał RSS z wpisami
    • Kanał RSS z komentarzami
    • WordPress.org

    Ostatnie wpisy

    • Dobra lub zła wiara podatnika i organu podatkowego. 29 września 2020
    • Darowizna z poleceniem i nabycie z polecenia darczyńcy – opodatkowanie 19 września 2019
    • DŁUGI SPADKOWE PODSTAWĄ OPODATKOWANIA 9 lipca 2019
    • Hodowanie odsetek przez US a przepisy OP, KPK i KKS. 14 kwietnia 2019
    lipiec 2019
    P W Ś C P S N
    « kw.   wrz »
    1234567
    891011121314
    15161718192021
    22232425262728
    293031  

    Kategorie

    • Aktualności (25)
    • Bez kategorii (1)
    Strona stworzona przez ZDN-STUDIO
    Na naszych stronach używamy technologii, takich jak pliki cookie, do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach i w Internecie. W ten sposób technologię tę wykorzystują również podmioty powiązane. Pragniemy zapoznać Państwa ze szczegółami stosowanych przez nas technologii oraz z przepisami, tak aby dać Państwu pełną wiedzę i komfort w korzystaniu z naszych serwisów internetowych. Prosimy o zapoznanie się ze szczegółowymi informacjami przed przejściem do serwisu. Klikając przycisk „Wyrażam zgodę” lub zamykając to okno zgadzasz się na postanowienia zawarte w stosowanych przez nas zasadach.Wyrażam zgodęPolityka prywatności